۲.۱ اضطراب (استرس) و بحران

اضطراب چیست و به چه معناست؟

.   لغت استرس در شرایطی به کار می‌رود که فشار بسیاری وجود دارد و چالش‌ها و نیازهای جدیدی یک فرد را هدف قرار داده‌اند.

.   اضطراب معمولا به شرایطی ربط دارد که تعامل با آن و فائق آمدن بر آن برای یک شخص دشوار است.

 

دلایل احساس اضطراب:

.   برای پناه‌جویان: شرایط بی‌ثبات در کشورشان

.   آزاری که متحمل شده‌اند

.   سفری ناامن از کشورشان به کشوری دیگر

.   عدم اطمینان از نتیجهٔ بررسی پروندهٔ پناه‌جویی و کارت اقامت‌شان

.   وفق‌یافتن با فرهنگ، زبان و کشور جدید

واکنش عمدهٔ افراد در شرایط اضطراب‌آور چیست:

.   اینطور حس می‌کنید که ذهن‌تان دائماً حول مسائل دشوار می‌چرخد

.   احساس بدی می‌کنید

.   ممکن است علائم فیزیکی مانند سردرد، کمردرد و معده‌درد نیز داشته باشید.

این علائم، واکنش‌هایی هستند که وجود فیزیکی و فکری ما، به تلاش‌ برای مدیریت شرایط سخت، نشان می‌دهند.  

 

بحران، دلیلی برای اضطراب:

.   هر فرد در طول زندگی‌اش با شرایط دشوار مواجه می‌شود. این بدان معناست که شرایط زندگی ممکن است تغییر کند (مواردی مانند مرگ عزیزان، تصادف سنگین، جنگ، وفق‌یابی با فرهنگ و زبان جدید)

.   این شرایط را بحران می‌نامند.

.   در زمان بحران، واکنش به انبوهی از شرایط نامتعارف، طبیعی است

.   برای بیرون‌آمدن از شرایط بحران، باید خود را با شرایط جدید زندگی سازگار کرد

 

خروج از بحران:

.   مراحل متفاوتی در خروج از بحران وجود دارد (به شکل زیر رجوع کنید)

.   زمان و طریق خروج از بحران، برای هر فردی متفاوت از دیگری است

.   بحران باعث اضطراب در زندگی افراد می‌شود

.   گاهی اوقات عوامل متعددی باعث بحران می‌شوند. خروج از بحران، تحت تأثیر عوامل دیگری است.

 

مراحل بحران:

مراحل شوک:

معنا:

.   این مرحله، از ذهن فرد در برابر فشار سنگین محافظت می‌کند

.   این مرحله به فرد زمان می‌دهد که شرایط سخت را مدیریت کند

.   مرحله شوک ممکن است از چند ساعت تا چند روز طول بکشد

در این مرحله چه اتفاقی برای فرد روی می‌دهد:

.   فرد ممکن است اتفاقی را که رخ داده، انکار کند

.   فرد، چیز خاصی حس نمی‌کند

.   فرد، حس رکود و رخوت دارد

.   فرد احساسات غیر واقعی دارد. دشوار است باور کند که چه چیزی روی داده است

.   افراد مختلف ممکن است واکنش‌هایی متفاوت مانند جیغ کشیدن و گریه کردن بروز دهند

مراحل شوک:

معنا:

.   در این مرحله، فرد گام به گام با واقعیت مسأله روبه‌رو می‌شود

.   فرد نیاز دارد که دربارهٔ اتفاقی که روی داده، صحبت کند

چه اتفاقی برای فرد روی می‌دهد

.   احساسات قدرتمند

.   ترس و نگرانی

.   آزردگی

.   بی‌خوابی

.   لرزش، حالت تهوع، نشانه‌های فیزیکی دیگر

.   تغییرات در پایداری ذهنی فرد

.   احساس این‌که هیچ راه خروجی از این بن‌بست کنونی نیست

.   ناامیدی

مرحلهٔ پردازش

معنای آن چیست؟

.   در این مرحله، فرد درمی‌یابد که چه اتفاقی برایش افتاده است

.   فرد، پذیرش آن را آغاز می‌کند

چه اتفاق‌هایی می‌افتد؟

.   اختلال در به یاد آوردن و دشواری در تمرکز

.   آزردگی

.   دوری از موقعیت‌های جمعی و روابط اجتماعی

.   دشواری در رویارویی با آینده؛ مشکل در طراحی برنامه‌های آتی

مرحله یافتن مسیری تازه

معنای آن چیست؟

.   در این مرحله، شرایط دشواری که فرد از آن عبور کرده است، تبدیل به جزئی از هویت و زندگی او می‌شوند

.   فرد قبول می‌کند که این بخشی از داستان زندگی اوست

چه اتفاق‌هایی می‌افتد؟

.   فرد می‌تواند با شرایط دردناک کنار بیاید

.   رویدادهای دردناک گذشته، تنها گهگاه به یاد فرد می‌آیند

.   فرد می‌تواند منابع جدید ذهنی بیابد و راه‌های جدیدی را برای رویارویی با شرایط سخت بیابد

.   حسی به وجود می‌آید مبنی بر این‌که زندگی علی‌رغم تمام مشکلات، در جریان است

نشانه‌های اضطراب و بحران می‌توانند بسیار وحشتناک باشند. اگر بدانیم که چه اتفاقی در حال رخ دادن است، می‌توانیم به تسکین آلام کمک کنیم. نشانه‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

نشانه‌های مربوط به افکار شما:

.   تشویش

.   دشواری در تمرکز

.   دشواری در یادگیری؛ مگر آن‌که تلاش بسیاری برای آن شود

.   تمایل به تنهایی. عدم توانایی برای بودن با سایر مردم

.   دشواری در دور کردن افکار دردناک؛ این افکار ممکن است دور سر شما بچرخند.

.   کابوس در طول شب. مشکل در خوابیدن

.   دشواری در به یاد آوردن مسائلی که به واقعهٔ دردناک مرتبطند

.   افکاری «احمقانه» در مورد «آدم بد» بودن

 

نشانه‌های مرتبط با احساس شما

.   ناراحت و دپرس (افسرده) بودن

.   ناامید بودن

.   احساس آزردگی

.   عصبانی و خشمگین بودن

.   آرزوی مرگ داشتن یا حس آسیب‌زدن به خود

 

نشانه‌های فیزیکی در طول بحران

.   معده‌درد

.   احساس بد

.   تپش قلب

.   درد در قفسهٔ سینه

.   سردرد و مشکل در خوابیدن

اگر هر یک از این نشانه‌ها، بسیار شدید بودند یا برای درازمدت باقی ماندند، از یک پرستار یا دکتر کمک بگیرید.

 

چگونه اضطراب (استرس) را بشناسید؟

تمرین ۲:

به این تصاویر نگاه کنید. آیا می‌توانید نشانه‌هایی آشنا را بیابید؟

منبع عکس: Stressin oireet (Kuvat: Papunetin kuvapankki, papunet.net, Sergio Palao / ARASAAC, Elina Vanninen)